Luật Đá Luân Lưu (Penalty Shootout) – Hướng Dẫn Chi Tiết Theo IFAB/FIFA

Luật đá luân lưu trong bóng đá – Hướng dẫn chi tiết theo IFAB/FIFA 2025/26: Đá luân lưu là loạt sút cân não và gây tranh cãi nhất trong bóng đá hiện đại. Nắm rõ quy trình, điều kiện tham gia và các quy định đặc biệt từ luật FIFA mới nhất sẽ giúp người hâm mộ hiểu sâu hơn về những quyết định trọng tài trong thời khắc định đoạt trận đấu.

Luật đá luân lưu trong bóng đá là gì?

Luật đá luân lưu là một phần quan trọng trong bóng đá hiện đại, được quy định chi tiết trong Luật 10 – Xác định kết quả trận đấu của IFAB. Đây là phương pháp cuối cùng để xác định đội thắng khi trận đấu kết thúc với tỷ số hòa sau thời gian chính thức và hiệp phụ.

Khi Nào Áp Dụng Đá Luân Lưu

Đá luân lưu chỉ được sử dụng trong các trường hợp sau:

• Các giải đấu loại trực tiếp yêu cầu phải có đội thắng để tiến vào vòng tiếp theo

• Sau khi trận đấu kết thúc hòa và đã qua thời gian thi đấu chính thức (90 phút)

• Sau hiệp phụ (2 hiệp 15 phút mỗi hiệp) nếu tỷ số vẫn hòa

• Một số giải đấu như Carabao Cup có thể đi thẳng vào đá luân lưu mà không cần hiệp phụ

Quy Trình Chuẩn Bị Trước Khi Đá Luân Lưu

Quy Định Về Cầu Thủ Đủ Điều Kiện

Cầu Thủ Được Phép Tham Gia:

• Chỉ những cầu thủ có mặt trên sân khi trận đấu kết thúc mới được tham gia

• Cầu thủ tạm thời rời sân (do chấn thương, chỉnh sửa trang phục) vẫn đủ điều kiện

• Thủ môn cũng có thể sút penalty như các cầu thủ khác

Cầu Thủ Không Được Tham Gia:

• Cầu thủ đã bị thẻ đỏ trong trận đấu

• Cầu thủ thay người ra ngoài (trừ trường hợp thay thủ môn bị chấn thương)

Quy Định Về Số Lượng Cầu Thủ

Nguyên Tắc “Giảm Để Cân Bằng” (Reduce to Equate):

• Nếu một đội có nhiều cầu thủ hơn đối phương (do thẻ đỏ hoặc chấn thương), đội đó phải loại bớt cầu thủ để cân bằng số lượng

• Huấn luyện viên phải thông báo tên và số áo của cầu thủ bị loại với trọng tài

• Cầu thủ bị loại không được tham gia đá luân lưu (trừ trường hợp thay thế thủ môn)

Thủ Tục Tung Đồng Xu

Lần Tung Thứ Nhất:

• Xác định khung thành sẽ được sử dụng để đá luân lưu

• Chỉ có thể thay đổi vì lý do an toàn hoặc khung thành/mặt sân không sử dụng được

Lần Tung Thứ Hai:

• Đội thắng coin toss quyết định sút đầu tiên hay thứ hai

• Nghiên cứu cho thấy đội sút trước có lợi thế 60% khả năng thắng

Quy Trình Đá Luân Lưu Chi Tiết

Giai Đoạn 5 Quả Sút Đầu Tiên

Nguyên Tắc Cơ Bản:

• Mỗi đội chọn 5 cầu thủ để sút penalty

• Các đội sút luân phiên theo thứ tự A-B-A-B-A-B-A-B-A-B

• Mỗi cầu thủ chỉ sút một lần trong giai đoạn này

• Đội nào ghi nhiều bàn hơn sau 5 lượt sút sẽ thắng

Kết Thúc Sớm:

• Nếu một đội đã không thể đuổi kịp dù sút hết 5 quả, luân lưu kết thúc ngay

• Ví dụ: Đội A dẫn 3-0 sau 3 lượt, đội B chỉ có thể ghi tối đa 2 bàn nữa

Giai Đoạn Sudden Death (Đột Tử)

Khi Nào Áp Dụng:

• Sau 5 lượt sút, tỷ số vẫn hòa

• Hai đội tiếp tục sút từng đôi một cho đến khi có đội thắng

Quy Tắc Sudden Death:

• Một đội ghi bàn còn đội kia hỏng penalty = kết thúc

• Thứ tự cầu thủ có thể thay đổi so với 5 lượt đầu

• Không giới hạn số lượt sút

Trường Hợp Đặc Biệt – Tất Cả Cầu Thủ Đã Sút:

• Nếu cả 22 cầu thủ đều đã sút và vẫn hòa, quay lại vòng đầu

• Lần này áp dụng sudden death ngay từ đầu

• Cầu thủ có thể sút theo thứ tự khác với lần trước

Quy Định Thay Người Trong Đá Luân Lưu

Thay Thủ Môn

Trường Hợp Được Phép:

• Thủ môn bị chấn thương không thể tiếp tục

• Có thể thay bằng cầu thủ bị loại (để cân bằng số lượng) hoặc cầu thủ dự bị (nếu chưa hết lượt thay)

• Thủ môn cũ không được tham gia đá penalty

Thủ Môn Bị Thẻ Đỏ:

• Phải được thay thế bằng cầu thủ đủ điều kiện

• Không được để khung thành trống

Thay Đổi Thủ Môn Chiến Thuật:

• Chỉ được phép trước khi bắt đầu đá luân lưu (sau hiệp phụ)

• Trong khi đá luân lưu, chỉ thay được khi thủ môn bị chấn thương

Cầu Thủ Sút Penalty

Nguyên Tắc Nghiêm Ngặt:

• Cầu thủ khác thủ môn bị chấn thương không được thay thế

• Đội đối phương phải giảm số lượng tương ứng

• Nếu đến lượt sút của cầu thủ bị thương, quả sút bị tịch thu (tính là hỏng)

Vị Trí Cầu Thủ Trong Khi Đá Luân Lưu

Cầu Thủ Không Tham Gia

Vị Trí Bắt Buộc:

• Tất cả cầu thủ đủ điều kiện (trừ người sút và 2 thủ môn) phải ở trong vòng tròn giữa sân

• Chỉ có cầu thủ đủ điều kiện và trọng tài được ở lại trên sân

Thủ Môn Của Đội Sút

Vị Trí Quy Định:

• Phải đứng ngoài vùng cấm địa nơi đang sút penalty

• Đứng tại giao điểm của vạch cầu môn và vạch vùng cấm địa

• Có thể thay đổi vị trí với bất kỳ cầu thủ nào khác

Xử Lý Vi Phạm Trong Đá Luân Lưu

Lỗi Của Thủ Môn

Vi Phạm Và Hình Phạt:

• Lần đầu vi phạm: Cảnh báo

• Vi phạm tiếp theo: Thẻ vàng

• Nếu thủ môn cản phá thành công: Sút lại

• Nếu bóng đi ra ngoài: Sút lại

Lỗi Của Cầu Thủ Sút

Hậu Quả:

• Quả sút bị tính là hỏng

• Cầu thủ sút bị thẻ vàng

• Không được sút lại dù thủ môn có vi phạm

Cả Hai Cùng Vi Phạm

Xử Lý:

• Quả sút tính là hỏng

• Cầu thủ sút bị thẻ vàng

Quy Định Mới Về “Chạm Bóng Hai Lần”

Luật Mới 2025/26:

• Nếu cầu thủ vô tình đá bóng bằng cả hai chân cùng lúc

• Hoặc bóng chạm chân không sút ngay sau khi sút

• Nếu bóng vào lưới: Sút lại

• Đây là thay đổi sau vụ việc của Julian Alvarez trong Champions League

Các Trường Hợp Đặc Biệt

Cầu Thủ Rời Sân

Quy Định:

• Không được hoãn đá luân lưu để chờ cầu thủ

• Nếu cầu thủ không quay lại kịp, quả sút bị tịch thu (hỏng)

Đội Ít Hơn 7 Cầu Thủ

Tiếp Tục Thi Đấu:

• Trọng tài không được hủy trận nếu một đội chỉ còn dưới 7 cầu thủ

• Đá luân lưu vẫn tiếp tục với số cầu thủ hiện tại

Hệ Thống ABBA (Thử Nghiệm)

Quy Tắc Mới:

• Thay vì A-B-A-B-A, sử dụng A-B-B-A-A-B-B-A

• Giảm lợi thế của đội sút trước từ 60% xuống 52-55%

• Đã được thử nghiệm tại một số giải U17 của UEFA và EFL Cup

Ví Dụ Tình Huống Thực Tế

World Cup 2022 – Argentina vs Pháp

Chung kết World Cup 2022 là ví dụ điển hình về đá luân lưu sau trận hòa 3-3:

• Mbappé sút đầu tiên cho Pháp – thành công

• Messi sút đầu tiên cho Argentina – thành công

• Argentina thắng 4-2 trong loạt sút luân lưu

Australia vs Pháp – World Cup Nữ 2023

Đây là loạt sút luân lưu dài nhất trong lịch sử World Cup với 20 lượt sút:

• Cả hai đội đều ghi bàn trong 10 lượt đầu

• Phải đến sudden death mới phân định thắng thua

• Thể hiện tầm quan trọng của việc hiểu rõ luật sudden death

Lời Khuyên Cho Người Xem

Nhận Biết Tình Huống

• Quan sát coin toss: Đội nào sút trước thường có lợi thế

• Đếm số cầu thủ: Chú ý quy định giảm để cân bằng số lượng

• Theo dõi thứ tự: Trong sudden death, thứ tự có thể thay đổi

Hiểu Rõ Các Vi Phạm

• Thủ môn rời vạch cầu môn sớm = sút lại (nếu cản phá thành công)

• Cầu thủ sút feint sau khi hoàn thành cú sút = hỏng penalty + thẻ vàng

• Cầu thủ khác xâm nhập vùng cấm = sút lại hoặc không tùy kết quả

Việc nắm vững các quy định này giúp người hâm mộ theo dõi và hiểu rõ hơn về những quyết định của trọng tài trong các tình huống căng thẳng nhất của bóng đá.

👉 Đừng bỏ lỡ những khoảnh khắc luân lưu kịch tính nhất – Truy cập XoilacTV.tech để xem trực tiếp bóng đá chất lượng cao, không giật lag, cập nhật tỷ số từng lượt sút penalty theo thời gian thực!